گاردین: عربستان احتمالاً برای تولید سوخت هسته‌ای سنگ اورانیوم کافی دارد
روزنامه بریتانیایی گاردین می‌گوید «یک گزارش چینی محرمانه» را رؤیت کرده که نگرانی‌ها دربارهٔ وجود برنامه احتمالی سلاح اتمی در عربستان سعودی را «تشدید می‌کند». این روزنامه می‌نویسد «اسناد محرمانه‌ای» که مشاهده کرده نشان می‌دهد عربستان سعودی احتمالاً برای تولید داخلی سوخت هسته‌ای از مقدار کافی ذخایر سنگ معدن اورانیوم قابل استخراج برخوردار است
گاردین می‌نویسد جزئیات این ذخایر اورانیوم در گزارش‌هایی درج شده که زمین‌شناسان چینی برای پادشاهی سعودی تهیه کرده‌اند. متخصصان چینی بر اساس توافق‌نامه همکاری انرژی هسته‌ای ریاض و پکن، در حال کشف و نقشه‌برداری ذخایر اورانیوم عربستان هستند و گاردین می‌نویسد که سرعت این عملیات «به‌شدت بالا» است. در این گزارش آمده است که منابعی که در سه معدن اصلی در مرکز و شمال غرب عربستان قرار دارند می‌توانند بیش از ۹۰ هزار تن اورانیوم تولید کنند و این «تخمین اولیه» است.کارشناسان به گاردین می‌گویند اگر عربستان سعودی بتواند به‌جای تکیه بر تأمین‌کنندگان خارجی، در داخل کشور اورانیوم کافی استخراج کند، این امر می‌تواند به حکومت این کشور در جهت ایجاد برنامه تسلیحاتی اتمی کمک کند
گاردین در عین حال می‌نویسد که نمی‌تواند به‌طور مستقل صحت این گزارش را که توسط پژوهشگاه زمین‌شناسی اورانیوم پکن (BRIUG) و شرکت ملی هسته‌ای چین (CNNC) تهیه شده و هر دو با سازمان زمین‌شناسی عربستان همکاری دارند، تأیید کند. به نوشته گاردین، بررسی‌ها در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که این ذخایر می‌تواند به‌طور بالقوه هم سوخت رآکتورهایی را که عربستان می‌خواهد بسازد تأمین کند و هم مازاد آن را می‌توان برای صادرات تخصیص داد. بنا بر این گزارش، غنی‌ترین معدن اورانیوم عربستان بسیار نزدیک به محلی است که ولیعهد این کشور برای ساخت شهر جدید بسیار مدرنی به نام «نیوم» انتخاب کرده است
عربستان شهر عظیم نیوم را در امتداد ساحل دریای سرخ که فاصله چندانی با اسرائیل ندارد، با بودجه عظیم ۵۰۰ میلیارد دلار در دست ساخت دارد و امیدوار است که این شهر تا سال ۲۰۳۰ آماده شود. عربستان دو سال پیش پروژه ساخت نخستین رآکتور تحقیقات هسته‌ای خود را افتتاح کرد. پیش از آن نیز یک مقام سعودی گفته بود ریاض در نظر دارد استخراج اورانیوم داخلی را آغاز کند
این کشور به‌دنبال ساخت ۱۶ نیروگاه اتمی تا ۲۰-۲۵ سال آینده است. انجمن جهانی انرژی هسته‌ای، هزینه این کار را بیش از ۸۰ میلیارد دلار برآورد کرده است.رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه ۲۶ شهریور، در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی فعالیت‌های هسته‌ای در عربستان سعودی را در حال حاضر «بسیار محدود» توصیف کرد. او در مورد گزارش‌های رسانه‌ها در مورد همکاری ریاض با دیگر کشورها برای استخراج اورانیوم در خاک خود نیز گفت که «ما در این مورد هیچ نشانه مشخصی نداریم.» آقای گروسی اضافه کرد که آژانس در حال گفت‌وگو با عربستان است تا در صورت ارتقای برنامه هسته‌ای آن کشور، آژانس نیز فعالیت‌های پادمانی‌اش را در عربستان شکل بدهد
با این حال، روزنامه نیویورک‌تایمز روز ۱۵ مرداد امسال در گزارشی نوشت که آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا «با دقت و موشکافانه» تلاش‌های عربستان سعودی برای تقویت توانایی تولید سوخت اتمی را بررسی می‌کنند. این تلاش‌ها، به‌نوشته روزنامه نیویورک، ممکن است که پادشاهی سعودی را در مسیر توسعه تسلیحات هسته‌ای، از جمله دستیابی به بمب اتمی، قرار دهد. بر اساس این گزارش، تحلیل و بررسی محرمانه‌ای با موضوع تلاش‌های عربستان سعودی برای تولید سوخت اتمی و همکاری پنهانی با چین، در آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده به جریان افتاده است
این بررسی‌ها زنگ خطر را در مورد احتمال همکاری مشترک ریاض و پکن برای تقویت ظرفیت صنعتی عربستان با هدف تولید سوخت اتمی و غنی‌سازی اورانیوم به صدا درآورده است. شائبه‌ها در مورد اقدامات عربستان در این زمینه در حالی مطرح می‌شود که مقام‌های این کشور هیچ‌وقت اراده و عزم راسخ خود برای رقابت با ایران را پنهان نکرده‌اند؛ به‌ویژه که تنش‌ها میان تهران و ریاض، از زمان خروج دولت دونالد ترامپ از توافق برجام در اردیبهشت ۹۷ شدت یافته است. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در سال ۲۰۱۸ به‌صراحت گفته بود که در صورت تداوم تلاش‌های ایران برای دستیابی به بمب اتمی، این کشور نیز گام‌های جدی در مسیر توسعه یا دستیابی به جنگ‌افزار هسته‌ای برخواهد داشت
از سوی دیگر، روزنامه وال استریت جورنال نیز در مقاله‌ای که روز ۱۴ مرداد امسال منتشر کرد، از نگرانی مقام‌های غربی در مورد تأسیسات مشکوک عربستان سعودی، واقع در صحرای شمال غرب این کشور، پرده برداشت. این روزنامه نوشت که استخراج کیک زرد اورانیوم از سنگ معدن اورانیوم، بخشی از برنامه همکاری با چین بود و آن را گام اولیه و ضروری در روند غنی‌سازی اورانیوم معرفی کرد؛ روندی که می‌تواند به استفاده صلح‌آمیز آن در رآکتورهای هسته‌ای بینجامد یا در صورت غنی‌سازی در سطوح بسیار بالاتر به تولید سلاح هسته‌ای منجر شود
