ابراز نگرانی مدیرکل آژانس از «چهار ماه» عدم همکاری ایران با بازرسی اتمی
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمیارسال
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۲۶ خرداد در حاشیه اجلاس شورای حکام این نهاد وابسته به سازمان ملل در مورد عدم ارائه توضیحات از سوی جمهوری اسلامی در خصوص مواد و فعالیتهای احتمالی اعلام نشده هستهای و عدم دسترسی آژانس به دو سایت مشکوک به فعالیت هستهای ابراز نگرانی کرد.
به گزارش روزنامه جروزالم پست، رافائل ماریانو گروسی، گفت که «بیش از چهار ماه است که ایران درخواست اعطای دسترسی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازرسی از دو مرکز را بیپاسخ گذاشته و در حدود یک سال است که وارد هیچ بحث اساسی برای روشن ساختن سوالات مطروحه نشده است.»
روز دوشنبه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشست فصلی خود را به مدت چهار روز آغاز کرده که بررسی گزارش مدیرکل دربارهٔ برنامه اتمی ایران نیز در دستور کار آن است.
بهگفته رافائل گروسی، این امر بر توانایی آژانس برای حل سؤالات و اطمینان از عدم وجود مواد و فعالیتهای هستهای اعلامنشده در مراکز مورد اشاره تأثیر منفی میگذارد».
وی از ایران خواست فوراً اقدام به همکاری کامل با آژانس کند و اجازه دهد این نهاد بینالمللی مراکزی را که مورد درخواست است، بازرسی کند.
مدیرکل آژانس برای دومین بار، در یکی از دو گزارشی که به شورای حکام ارائه داده در اینباره ابراز نگرانی کرده و حال میگوید این بستگی به تصمیم این شورا دارد که در این زمینه چه اقدامی انجام دهد.
خبرگزاری رویترز نیز ۱۶ خردادماه گزارش داده بود آژانس بینالمللی انرژی نسبت به ادامه ممانعت ایران از بازرسی برخی سایتها ابراز «نگرانی جدی» کرده و مشکوک است که فعالیتهایی که قبلاً در این سایتها صورت گرفته، در راستای «برنامه تولید سلاحهای هستهای» بوده باشد.
این خبرگزاری نوشت که آژانس و سازمانهای اطلاعاتی آمریکا بر این باور هستند که جمهوری اسلامی برنامه مخفی مدونی برای تولید جنگافزار هستهای تا سال ۲۰۰۳ داشته است و آنچه اسرائیل دستیابی به «آرشیو گسترده اطلاعات» از برنامه هستهای ایران نامیده، اطلاعات بیشتری دربارهٔ فعالیتهای پیشین هستهای ایران نشان میدهد.
بیشتر در این باره:
ایران آژانس بینالمللی انرژی را تهدید به «واکنش درخور» کرد
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایرانارسال
سخنگوی وزارت خارجه ایران با تهدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت: « اگر آژانس تصمیم غیر سازندهای در مورد ایران بگیرد، امکان دارد که ایران واکنش درخوری نشان دهد».
عباس موسوی که روز دوشنبه ۲۶ خرداد در یک نشست خبری سخن میگفت، درباره واکنش ایران توضیحی نداد و گفت: «خودشان حدس خواهند زد که این تصمیم چه خواهد بود».
روز دوشنبه قرار است شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشست فصلی خود را به مدت چهار روز آغاز کند که بررسی گزارش مدیرکل دربارهٔ برنامه اتمی ایران نیز در دستور کار آن است.
آژانس بینالمللی انرژی روز ۱۶ خرداد نسبت به ادامه ممانعت ایران از بازرسی برخی سایتها ابراز «نگرانی جدی» کرد و گفت ممکن است فعالیتهایی که قبلا در این سایتها صورت گرفته است، در راستای «برنامه تولید سلاحهای هستهای» بوده باشد.
به گزارش آژانس در یکی از سایتها که در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ تخریب شده، احتمالا ایران ذخیره اورانیوم طبیعی داشته و عملیاتی برای از بین بردن رد اورانیوم انجام شده است.
همچنین در سایت دیگری که تخریب شده، احتمالا آزمایش انفجاری، شامل تست حفاظتی برای آشکارسازهای نوترونی در سال ۲۰۰۳ انجام گرفته باشد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران اما طرح این گزارش را بر «مبنای ادعاهای جاسوسی» اسرائیل و «شخصیت نتانیاهو» دانسته و گفته است این موضوع بسته شده است.
اشاره آقای موسوی به اظهارات نخستوزیر اسرائیل مبنی بر دستیابی به «آرشیو گسترده اطلاعات» از برنامه هستهای ایران باز میگردد.
بنیامین نتانیاهو در بهار ۱۳۹۷ در یک نشست خبری از حدود ۵۰ هزار سند و هزاران لوح فشرده از آرشیو اتمی ایران رونمایی کرد.
نخست وزیر اسرائیل در آن زمان گفت هدف اولیه ایران از راهاندازی برنامه اتمی خود، دستیابی به جنگافزار هستهای بوده و در حالی که سال ۱۳۹۴ با قدرتهای جهانی برجام را امضا کرد، این اسناد را از بین نبرد و آن را در انباری در شورآباد در حومه تهران پنهان کرد.
بعد از آن، اسرائیل اعلام کرد ایران در سایت «تورقوزآباد» در نزدیکی تهران انبار مواد هستهای داشته، موضوعی که وزارت امور خارجه ایران آن را «دروغ، نسنجیده و بیمحتوا» خواند و عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران هم گفت که به باور او «عدهای نتانیاهو را سر کار گذاشتهاند».
اما آژانس بعد از یک بازرسی از این سایت ردپای اورانیوم غنیسازی شده در آن را تایید کرد و از ایران خواست منشا اورانیوم را اعلام کند؛ موضوعی که بعد از حدود دو سال، ایران نه توضیحی به آژانس داده و نه با بازرسی دوباره از این سایت موافقت کرده است.
پس از انتشار گزارش آژانس، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل بار دیگر قدرتهای جهانی را به وضع تحریمهای سختتر علیه جمهوری اسلامی فرا خواند.
او روز ۱۸ خرداد در نشست دولت جدیدش سوگند یاد کرد که نگذارد «ایران به بمب اتم دست یابد» و با «خوی تجاوزگری» ایران در منطقه مقابله خواهد کرد.
